Với
nhiều năm trước, chúng ta có chức danh: “Nhà thiết kế bao bì”. Ngày nay, nó đã trở
thành “chuyên viên xây dựng nhận diện thương hiệu”. Liệu có phải vai trò của chức
danh đó đã tăng đáng kể, hay đã có sự khác biệt trong cách tiếp cận việc thiết
kế bao bì thương hiệu?
Ngày nay người ta hiểu rằng việc thiết kế bao
bì có vai trò quan trọng đối với chiến lược kinh doanh và chiến lược phát triển
thương hiệu, bên cạch đó thì việc in
ấn bao bì cũng rất cần quan tâm để được chất lượng như đúng người thiết kế.
Bao bì là một phần của qui
trình xây dựng thương hiệu, hỗ trợ thương hiệu tạo dựng nền móng cơ bản, đạt được
sự hài hòa và giúp nó phát triển. Tác động của thiết kế đến qui trình xây dựng
thương hiệu chưa khi nào được đề cao vậy.
Hai
thập kỉ trước đây, vai trò hợp tác của phòng tiếp thị và phòng sáng tạo rất cứng
nhắc, và thông thường tài liệu và các công trình của bên thiết kế không được
bên tiếp thị xem trọng. Ngày nay thì chuyên viên thiết kế thường tham gia và là
đối tác của các công ty quảng cáo, tạo ra và duy trì mối quan hệ chặt chẽ giữa
người bán và người thiết kế.
Một
số công ty quảng cáo còn tiến xa hơn nữa, phối hợp các nhà thiết kế và nhà tiếp
thị làm chung và suy nghĩ cùng nhau trong một đội ngũ. Sự thấu hiểu những
phương tiện tác động vào khách hàng trong việc truyền thông thương hiệu và
thông điệp thương hiệu giúp cho các nhà thiết kế có thể sử dụng cả tư duy logic
và tư duy sáng tạo cùng lúc. Xu hướng này sẽ giúp cho người quản lý luôn có thể
điều chỉnh đường lối đúng đắn và nhất quán cho các nhà tiếp thị và các chuyên
viên thiết kế, rút ngắn thời gian.
Có
đúng là vai trò của thiết kế ngày càng mở rộng? Có thể chúng ta đã rút ra bài học
kinh nghiệm từ việc chững lại của truyền thông đại chúng từ những năm 60, do nó
đã bị phản tác dụng trong việc tạo dựng giá trị thương hiệu giúp khác biệt hóa
sản phẩm. “Sản phẩm được tạo ra trong nhà máy, thương hiệu được tạo ra trong nhận
thức của khách hàng”, nhận xét của Walter Landor đã tiến lên một nấc thang mới
trong nhận thức đồng thời nhấn mạnh vai trò của thiết kế bao bì. Thiết kế sản
phẩm không phải chỉ có ở trong khâu chế biến ,và cũng không chỉ đơn giản là
mang tính thẩm mỹ. Mỗi một thương hiệu đều có một giá trị riêng, và vai trò của
chuyên gia thương hiệu là thiết lập cái nào cần thiết thể hiện thương hiệu, cái
nào không cần. Ngày nay thì nhà thiết kế có rất nhiều cơ hội tham gia vào qui
trình xây dựng từ đầu đến cuối, và có trách nhiêm lớn hơn trong việc thể hiện
cam kết thương hiệu trên sản phẩm. Hầu hết người tiêu dùng đều hưởng ứng với những
thương hiệu mạnh, xem nó không khác gì đối với một con người, họ mong đợi :”Bạn
có hấp dẫn không? Có phải bạn đem đến
cho tôi điều mà không ai khác làm được?” Nếu câu trả lời là “CÓ”, họ sẽ trở
thành “bạn” của thương hiệu của bạn. Bên cạnh các chức năng thiết thực, các yếu
tố thuộc về cảm tính và xã hội là xương sống của giá trị thương hiệu. Cần cẩn
thận chu đáo trong quá trình thực hiện, vì người tiêu dùng sẽ chú ý đến những
tác động bên ngòai phạm vi thương hiệu, giống như chú ý đến một người bạn thân
mặc một bộ quần áo khác lạ.
Công
bằng mà nói, không có gì đáng ngạc nhiên khi xem nhà thiết kế là người đã thổi
hồn vào thương hiệu, giúp cho nó trở nên sống động và có tính cách hơn. Khi một
thương hiệu được định vị tập trung vào phân khúc theo độ tuổi, theo sở thích
hay hành vi xã hội, nhà thiết kế cần tập trung làm hài lòng khách hàng mục tiêu
để tạo hiệu quả cao nhất. Thiết kế bao bì là sự hiện hữu của thương hiệu trên sản
phẩm. Ngày nay các nhà thiết kế khôn ngoan luôn đo lường tất cả những yếu tố
tác động đến bề ngòai thương hiệu để giúp cho hoạt động truyền thông được phối
hợp hài hòa. Trách nhiệm của nhà thiết kế ngày càng cao và xứng tầm với sức mạnh
của công việc đem lại.
Việc
đóng gói bao bì truyền thống kết hợp với lý thuyết hiện đại về xây dựng thương
hiệu và đã trở thành một bộ phận của một thể thống nhất. Trong khái niệm xây dựng
thương hiệu hiện đại, hình ảnh thương hiệu và biểu tượng phải truyền đạt được
giá trị cốt lõi của một thương hiệu. Ví dụ, Biểu tượng của Terry’s Chocolate
Orange thể hiện được tông màu cam đặc trưng của thương hiệu mình. Phong cách
thiết kế cùng với điệu nhạc tango mang lại sự cảm nhận về một thương hiệu sôi động,
sự độc đáo và mạnh mẽ trong vị cam nguyên chất.
Một
yếu tố khác – màu sắc, đồ họa, kiểu chữ và bố cục – giữ được tính nhất quán của
thương hiệu và góp phần xây dựng mối quan hệ mang tính cảm tính đối với người
tiêu dùng. Nó được hỗ trợ bởi truyền thông đại chúng, nhưng nếu nhà thiết kế
truyền đạt được lời hứa thương hiệu một cách rõ ràng và chính xác ngay từ đầu,
phí tổn khắc phục sẽ rất lớn. Vậy bao bì sẽ giúp hỗ trợ việc xây dựng thương hiệu
đến mức nào? Trong “môi trường thương hiệu” ngày nay thì sự trải nghiệm là yếu
tố quan trọng trong việc lựa chọn thương hiệu, và nó tạo nên những tác động
tích cực hay tiêu cực đến sự thành công của một thương hiệu. Nhà thiết kế cần hỗ
trợ việc nhận diện thương hiệu để giúp nó tạo được sự nhận biết cao trong các cửa
hàng bán lẻ, và đồng thời cũng hỗ trợ quá trình trải nghiệm mua hàng của người
tiêu dùng.
Sự cộng
tác giữa hoạt động thiết kế và hoạt động quan hệ công chúng (PR), khuyến mãi tại
điểm bán, trưng bày, hoạt động truyền thông nội bộ và chiến dịch quảng cáo đã tạo
ra một chiến dịch xây dựng thương hiệu với qui mô lớn. Mỗi một thông điệp trong
mỗi phương tiện có thể khác nhau nhưng đều phải mang tính nhất quán và hướng đến
tinh chất của thương hiệu đó. Các nhân viên cần phối hợp hài hòa , cho dù có thể
không cùng hoạt động thống nhất. Những thương hiệu danh tiếng rất chú trọng đến
điều này. Khi Pepsi tung ra sản phẩm “Pepsi Blue” , mỗi một nhân viên của Pepsi
đều nhận được một bản chi tiết về nó, được thiết kế bởi Landor, nhằm diễn giải
được “tinh thần” của thương hiệu mới này.
Trong
các tình huống thường gặp, nhà thiết kế có vai trò quan trọng trong việc thể hiện
giá trị cốt lõi của một thương hiệu và truyền đạt nó đến đối tượng muc tiêu
thông qua truyền thông. Dù sự truyền tải này có thể đi suốt công đoạn xây dựng
thương hiệu hay là từng phần nhỏ trong qui trình đó, nó đều phải được xác định
mục tiêu rõ ràng trong bản thảo thiết kế. Thực tế thì không hẳn được như vậy, một
phần do đòi hỏi phức tạp của người đặt hàng, họ mong muốn truyền đạt được mọi
thứ thông qua thiết kế. Có thể cơ hội lớn nhất đối với nhà thiết kế chính là việc
người đặt hàng phải thấu hiểu chiến lược xây dựng giá trị thương hiệu, tập
trung vào mục đích chính của việc thiết kế.
Để
việc thiết kế được thực hiện tốt nhất, nguyên lý cơ bản không thay đổi là: muốn
nhận được câu trả lời đúng, bạn phải đặt ra câu hỏi đúng. Và nhà thiết kế thành
công phải làm được cả 2 điều đó.