Nhãn hiệu và những điều cần lưu ý

Một nhãn hiệu/nhãn mác mạnh luôn gắn liền với những hình ảnh, những biểu tượng đặc trưng – tạo nên sự khác biệt và ấn tượng mạnh.

 Thường thì nhãn hiệu/nhãn mác sẽ thay cho cả cụm từ định nghĩa về hàng hóa. Ví như, chỉ cần nói “cho một gói OMO” hay “cho một chai Tiger”… là sẽ có được cái mình cần, không cần giản thích thêm các từ “bột giặt” hay “bia” vào bên cạnh nhãn hiệu.

Để xây dựng một nhãn hiệu mạnh, doanh nghiệp nên chú ý đến các yếu tố sau.

Phân tích kỹ các thông ty về thị trường mà DN dự định đưa nhãn hiệu vào kinh doanh, như thông ty về ngân hàng, về tình hình cạnh tranh, về xu hướng tiêu dung và về các kênh truyền thông, phân phối, chính sách của Nhà nước..

Phân tích các đối thủ cạnh tranh nhằm đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, khả năng tài chính, cách họ phân phối…

Tìm hiểu, nghiên cứu và lựa chọn khách hàng và mục tiêu của họ căn cứ vào nhân khẩu học, xã hội học, tâm lý học và địa lý học nhằm đánh giá khả năng ghi nhận, khả năng phát âm và truyền khẩu, cũng như các yếu tố về ngôn ngữ Việt Nam (có dấu) khi đăng ký ở nước ngòai thì sẽ khó phát âm và khả năng ghi nhớ sẽ rất thấp…

Chiến lược định vị thương hiệu, nhằm chọn cho nhãn hiệu của mình một đặc tính riêng biệt, phù hợp với tính chất của sản phẩm và đáp ứng được nhu cầu cụ thể của nhóm khách hàng. Ví như Tiger là loại bia cao cấp giúp nhóm khách hàng “vươn lên” thể hiện mình: hay Saigon Special là loại bia nội địa cao cấp nhất giúp cho những người thuộc nhóm thành đạt thể hiện tự hào về bản than.

Tìm hiểu văn hóa để tính đến khả năng phát triiển nhãn hiệu ở thị trường kinh doanh . Ví như các biểu tượng “con lợn”, “con bò” thì phát triển ở thị trường có dân Hồi giáo sinh sống.

Thiết kế nhãn hiệu

Việc tạo ra nhãn hiệu bằng chữ, hình hoặc hình chữ kết hợp là theo lựa chọn của DN. Nhưng cần nhớ rằng không phải tất cả những dấu hiệu tạo ra đều được pháp luật bảo hộ với danh nghĩa là nhãn hiệu.

Các dạng của nhãn hiệu bao gồm nhãn hiệu là tên người (Sơn Bạch Truyết, May Hồng Ngọc, Honda, Ford, Boeing), tên địa danh (Bia Hà Nội, Bia Sài Gòn, Kẹo dừa Bến Tre, Xi măng Bỉm Sơn), tên sự vật (Bánh Kinh Đô, Diêm Thống Nhất, Gạch Đồng Tâm, Khách sạn Horizon), tên tự đặt (Sứ Thanh Thanh, Sony, OMO, Microsoft), hay tên ghép (Vinataba, Vinamilk, Miliket, Lioa, Halida, Huda, Xunhasaba).

Mỗi DN có thể có nhiều nhãn hiệu. Tuy nhiên, với các nhãn hiệu thành công (đã được sử dụng lâu dài do chiếm lĩnh được vị trí trên thị trường và trong tâm trí người tiêu dung) thì nên giữ gìn và tập trung phát huy vai trò các nhãn hiệu đó mà không thay thế bằng nhãn hiệu khác. Có thể sử dụng thành phần riêng biệt trong tên thương mại làm nhãn hiệu. Trong trường hợp đó, nhãn hiệu nói trên cần được xây dựng để trở thành một “nhãn hiệu cơ bản”, dựa theo đó mà tạo thêm các “ nhãn hiệu cùng họ”, bao gồm nhãn hiệu cơ bản và nhãn hiệu khác thêm vào. Ví dụ, “Honda” là phần phân biệt trong tên thương mại của công ty Honda (Nhật Bản) đã được dung làm trong nhiều sản phẩm có thêm các nhãn hiệu cơ bản Suzuki, nhãn hiệu cùng họ Visa, Best.

Nhãn hiệu không chỉ dưới dạng chữ mà có thể dướidạng hình vẽ, hình ảnh. Dù sử dụng chữ hay hình ảnh làm nhãn hiệu đều luôn luôn phải chú ý yêu cầu dễ nhớ và dễ truyền thụ từ người nọ sang người kia. Khả năng này càng cao thì càng dễ quảng bá nhãn hiệu. Mỗi nhãn hiệu mới ra đời đều phải bảo đảm không trùng hoặc không gây nhầm lẫn với nhãn hiệu của người khác và không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với nhãn hiệu của người khác với phần phân biệt trong tên thương mại, với kiểu dáng công nghiệp của người khác và cả với chỉ dẫn địa lý. Nhất thiết phải kiểm tra, đối chiếu với các đối tượng trên đã có trong thời điểm khai sinh ra nhãn hiệu mới.

Danh mục các nhãn hiệu, kiểu dáng công nghệip nói trên được các cơ quan sở hữu công nghiệp (cơ quan sang chế và nhãn hiệu) của các quốc gia công bố. danh mục tên thương mại cũng được cơ quan làm thủ tục đăng ký DN công bố. Không nên (và không được) sử dụng các dấu hiệu không có khả năng phân biệt hoặc các dấu bị pháp luật về nhãn hiệu hàng hóa loại trừ. Khi thiết kế nhãn hiệu cũng cần lưu ý đến việc thể hiện, khía cạnh mỹ thuật trình bày của nhãn hiệu. Mẫu nhãn hiệu được trình bày càng đẹp, càng độc đáo thì càng gây ấn tượng và thiện cảm cho khách hàng, đồng thời làm nổi bật phạm vi (ranh giới) phân biệt  của nhãn hiệu so với nhãn hiệu khác.

Nhãn mác, bao bì có tầm quan trọng gì?

Việc công bố đầy đủ, rõ ràng các thông tin cơ bản thể hiện chất lượng sản phẩm trên bao bì, nhãn mác là điều quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và năng lực cạnh tranh của thương hiệu trên thị trường.

 

 Các con số to nhỏ thể hiện trên bao bì luôn nói lên giá trị của sản phẩm và người tiêu dùng không nên bỏ qua chi tiết này khi chọn mua hàng. Mua hàng theo thói quen thương hiệu hoặc sự bắt mắt của bao bì mà không lưu tâm đến các thông tin trên nhãn mác là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc mua phải hàng giả, nhái hay hàng kém chất lượng.

Do vậy, nhãn mác hàng hóa là cơ sở quan trọng để người tiêu dùng nhận biết và lựa chọn được sản phẩm theo đúng mong muốn. Và họ có quyền được biết đầy đủ thông tin về bản chất của sản phẩm để có sự lựa chọn chính xác nhất.

Đề cập đến tầm quan trọng của việc công bố thông tin sản phẩm trên bao bì, nhãn mác hàng hóa tại hội thảo “Những con số biết nói” diễn ra ngày 20/8 ở Hà Nội, ông Bạch Văn Mừng - Cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh, Bộ Công Thương cho biết: “Thực trạng hiện nay là không ít doanh nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh khi trình bày nhãn mác sản phẩm đã thiếu minh bạch hoặc không trung thực trong thông tin giới thiệu sản phẩm...

  

Điều này dẫn đến việc người tiêu dùng ngộ nhận về tính năng của hàng hóa, sản phẩm và thất vọng khi không được như mình trông đợi. Đây là hiện tượng không lành mạnh, làm ảnh hưởng đến người tiêu dùng, khiến họ thiệt hại vì mua phải hàng hóa không đúng với giá trị”.

Trong dự thảo Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dự kiến được trình Quốc hội thông qua trong năm nay có điều khoản quy định nghĩa vụ của người sản xuất hàng hóa phải cung cấp thông tin về sản phẩm của mình một cách công khai, minh bạch. Hiện nghị định 89/2006/NĐ-CP đã quy định các nhà sản xuất phải chịu trách nhiệm về tính trung thực của hàng hóa được thể hiện cụ thể trên nhãn mác.

Đây là căn cứ giúp tiêu dùng nhận biết, lựa chọn và sử dụng; giúp nhà sản xuất, kinh doanh quảng bá cho hàng hóa và giúp các cơ quan chức năng dễ dàng thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát.

Tuy nhiên, về phía người tiêu dùng, không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa, nội dung của chỉ dẫn trên nhãn mác. Bởi vậy, theo ông Bạch Văn Mừng, giới truyền thông phải tích cực hơn nữa trong việc thông tin đến người tiêu dùng, tuyên truyền và hướng dẫn cho họ về thói quen đọc hiểu bao bì sản phẩm trước khi quyết định chọn lựa; giúp họ chọn sản phẩm có chất lượng, đánh giá đúng giá trị tương xứng của sản phẩm mình mua.

Ví dụ thông tin về độ tuổi của sản phẩm đặc biệt quan trọng đối với một số ngành hàng đồ gỗ, các loại thực phẩm cần ủ men, rượu, xì gà... vì nó thể hiện chất lượng và giá trị của sản phẩm. Với những loại sản phẩm này, độ tuổi càng cao, giá trị sản phẩm càng lớn.

Cũng trong hội thảo "Những con số biết nói", ông Peter Prentice - người đạt danh hiệu “Keeper & Master of The Quaich” (danh hiệu dành cho người có cống hiến lớn cho ngành sản xuất whisky, ngành công nghiệp nổi bật của Scotland), đã nêu một vài dẫn chứng thú vị trong lĩnh vực của mình. Đối với các sản phẩm whisky thì thông tin bao bì gần như là nguồn duy nhất để người tiêu dùng tự thẩm định giá trị của hàng hóa trước khi mua hàng. Đây là một trong các dòng sản phẩm thuộc loại "hàng càng lâu năm càng quý".

Con số về độ tuổi sản phẩm luôn được ghi trên bao bì theo như điều lệ của Hiệp hội đại diện cho loại thức uống nổi tiếng của Scotland này. Đó là con số năm tối thiểu bắt buộc của các loại thức uống ủ trong thùng gỗ sồi được đem pha với nhau. Thông thường là các con số như 12 - 18 - 25 năm... vừa để công bố về độ tuổi, vừa để thể hiện đẳng cấp và chất lượng của sản phẩm. Riêng đối với những loại không ghi tuổi thì có thể ngầm hiểu chỉ có tối đa là 3 năm tuổi.